Օրերս ՀՊՄՀ հենակետային վարժարանի սաները, մտորումների մեջ զերծ, այցելեցին պատմության թանգարանի «Մայր աստվածությունը. Անահիտից Մարիամ» ցուցադրությանը՝ փորձելով հասկանալ, թե որն է մայրության իսկական կերպարը՝ փառքն անցողիկ, թե խոնարհությունը մշտական: Այս հարցն ու թեման դարձան իրենց մտատանջության առանցքը: Մայր աստվածուհու կերպարը և պաշտամունքը սկիզբ է առել Հայկական լեռնաշխարհում քարի դարի շրջանում ու շարունակվել է դարերի ընթացքում, ենթարկվելով տարբեր փոփոխությունների՝ կախված ժամանակի աշխարհայացքային և գեղագիտական առանձնահատկություններից: Մայր աստվածուհին մարմնավորել է «ծնող և վերարտադրող» կնոջ բնույթը, և այն ներկայացվել է որպես տոհմի շարունակականության խորհրդանիշ: Մայր աստվածուհու կերպարն ամենավաղ փուլերից դրսևորվում էր որպես ստեղծագործ սկիզբ, որտեղ նա համարվում էր «աստված-արարչի» մայրն ու կինն, ինչի շնորհիվ նա կապվում էր նաև Մայր հողի գաղափարի հետ: Նրա պաշտամունքն ընդգրկում էր բուսական և կենդանական աշխարհները, մարդկային կյանքը և աստվածային ուժերը: Այսպիսով, Մայր աստվածուհին ամփոփում էր կյանքի սկզբնավորման ու կենսական զորությունների ամբողջությունը: Նա հանդիսանում էր ջրերի աղբյուրն ու տիեզերքի ստեղծման սկիզբը: Բացի այդ, Մայր աստվածուհիները շատ հաճախ կապվում էին նաև ռազմական բնույթի գործառույթների հետ՝ որպես հաղթանակի, ճակատագրի և հմայական ծիսակարգերի խորհրդանիշներ: Քրիստոնեության ընդունումից հետո, այդ աստվածությունների բազմագործառույթ կերպարները համախմբվեցին Մարիամ Աստվածածնի կերպարում, որը, մասնավորապես, ընդունեց Անահիտ աստվածուհու հատկանիշները՝ պտղաբերության և բարեկեցության խորհրդանիշը: Նրանք հետաքրքրված էին նաև այն հարցով, թե ինչ կապ ունի Մարիամ Աստվածածինը այս անցած դարերի աստվածությունների հետ և ինչպես է ստացվել, որ այդ տարբեր պաշտամունքները միաձուլվել են Քրիստոնեության մեջ: Աշակերտները լի էին խանդավառությամբ ու զարմանքով՝ այս հետաքրքիր պատմության մեջ ներգրավվելով ու նորովի հասկանալով իրենց պատմամշակութային ժառանգությունը: Այս ամենը մեծ տպավորություն թ ողեց աշակերտների վրա, ովքեր ոգևորված և հիացած էին իրենց խորհրդավոր անցյալով և այն հավետ կապելով ազգային ժառանգության հետ:
ՀՊՄՀ հենակետային վարժարանի պատմության ուսուցիչ` Խաչիկ Խամիսյան:
Միջոցառումներ